Kako je građen Kineski zid

---

Čuveni Kineski zid je u suštini veliki niz utvrđenja, građenih fortifikacijom opeke, kamena, drveta, tampirane (sabijene zemlje) i mnogih drugih materijala. Zid se prostire dužinom istočno-zapadne linije, poznatih severnih, istorijskih granica Kine. 

Kineski zid je građen, kako bi zaštitio Kinesko carstvo i državu od invazije mnogih nomadskih grupa, koje su živele u Evroazijskoj stepi. Nekoliko zidova bilo je izgrađeno još u 7. veku pre nove ere i oni su kasnije spojeni u jedan jači i veći zid. Kineski građevinari su bili dobro upoznati sa mnogim tehnikama izgradnje, koje su korišćene od proleća do jeseni, još u periodu od 8. i 5. veka pre nove ere.

Tokom tog i kasnijeg vremena ratnih država Ćin, Vei, Zao, Ći, Jan i Zongosan (Qin, Wei, Zhao, Qi, Yan, and Zhongshan), izgrađena su obimna utvrđenja za odbranu sopstvenih granica. Projektom je bilo predviđeno da zidovi izdrže napade oružja male veličine, kao što su koplja i mačevi. Zidovi su posedovali okvire ramova, između kojih je sipana i kasnije nabijana zemlja. 

 

King Zen Kin (King Zheng of Qin), uspeo je pobediti svog poslednjeg protivnika i na taj način uspeo objediniti celu tadašnju Kinu, kao prvi imperator Dinastije Kin Si Huang (Кин Схи Хуанг) 221. godine pre nove ere. To ga je ohrabrilo da nametne centralizovanu vladavinu i spreči ponovnu pojavu feudalaca.

Odlučuje da se uništi delovi zida, koji su delili imperiju između bivših država. Međutim kako je želeo osigurati svoje carstvo od Ksiongnu (Xiongnu) ljudi sa severa, naređuje da se ponovo izgrade novi zidovi, ojačaju i povežu postojeći sa novim. Želeo je na taj način opet povezati novoizgrađene zidove sa postojećim starim delovima, kako bi osigurao svoje carstvo dužinom cele severne granice Kine.

Kineski zid predstavlja grupu odbrambenih zidova i tornjeva u regiji severne Kine. Svi zidovi ove impozantne građevine, poseduju dužinu od neverovatnih 8.851,8 kilometara. Od cele dužine, glavni zid kako ga nazivaju, poseduje 2450 kilometara. Sam zid je izgrađen različitim stilovima gradnje, a ima više povezanih, ali i nepovezanih delova, koji nemaju istu starost, što znači da nisu svi delovi, građeni u istom periodu. Pretpostavlja se da je zid bio znatno duži i da se prostirao sve do pustinje Lap Nor i to 500 kilometara na zapad do danas najzapadnije tačke zida. 

Zanimljivo je jedan od Kineskih naziva za zid „zid dug 10.000 lia“, mada to ne znači da je zid dug toliko kilometara, jer je poznato da je reč „Li“ stara Kineska mera za dužinu , koja je iznosila 575,5 metara. Ali... u Kineskom jeziku broj 10.000 znači i beskrajno-beskonačno. Kada bi sve preveli i u obzir uzeli sva tumačenja to znači da bi zvaničan naziv zida bio, „Nezamislivo dugi zid“.

Postoji legenda pa i neka tumačenja novijeg vremena da se Kineski zid vidi čak i sa meseca, ali ovo tumačenje nije dobilo još nijednu zvaničnu potvrdu. Ono što je ipak potvrđeno je da se Kineski zid ipak može videti iz svemira golim okom, ali samo iz niske orbite i to u savršeno idealnim vremenskim prilikama.

 

Kasnije su Sui i Han, inače dinastije sa severa, obnovile i proširile neke delove Velikog zida i u celu obnovu uložili puno novca da bi se mogli odbraniti od osvajača sa severa. Primetno je da su sve generacije mnogih dinastija u Kini, imale veliki strah od ratnika sa severa. Za vreme Dinastija Song i Tang, nisu preduzimane nikakve građevinske aktivnosti u vezi Kineskog zida.

Dinastije Jin i Juan, kao i Liao, koje su vladale severnim delovima Kine, izgradile su odbrambene zidove u 12. veku. Ovi bedemi su bili građeni znatno severnije od poznatog Velikog zida i to u unutrašnjosti područja kineske pokrajine Unutrašnja Mongolija, kao i na teritoriji Mongolije. 

Koncept Velikog zida ponovo je aktiviran u 14. veku pod Dinastijom Ming, nakon poraza vojske Minga od Oirata u Tumuskoj bici. Ming nije uspeo da osvoji potpunu nadmoćnost nad mongolskim plemenima, posle mnogobrojnih bitaka. On se odlučio za novu taktiku u odbrani od nomadskih plemena, koja su ugrožavala dinastiju Ming, izgradnjom novih zidova na severu Kine.

Izgradnja zidova tokom Dinastije Ming, bila je itekako kvalitetnija, jer je za izgradnju korišćena zemlja i kamen, umesto dosadašnjeg ispunjavanja zidova sitnom zemljom. Procenjuje se da je duž zidova, izgrađeno čak 25.000 stražarskih kula. Kako su napadi nomada bili konstantni, Ming je koristio mnoge dotupne resurse i ulagao znatna sredstva u popravku i ojačavanje zidova. 

Ći Jiguang (Qi Jiguang) je između 1567. i 1570. godine, konstantno popravljao i ojačavao zidove i izgradio dodatnih 1200 stražarskih kula, jer je na taj način želeo upozoriti na sve bliže prisustvo mongolskih napadača. Od 1440. do 1460. godine, Ming je izgradio Liadong zid, prvenstveno da bi zaštitio poljoprivrednu regiju tog kraja.

Deo ovih zidova je građen od pločica i kamenja, ali je većina zidova građena na stari način, ispunjavanjem zidova sitnom zemljom, koja je kasnije nabijana. Krajem Dinastije Ming, Veliki zid je uveliko pomogao odbrani carstva od prave invazije Manču (Manchu) naroda. Manču ratnici su 1644. godine uspeli proći Veliki Kineski zid, nakon što je Peking pao pod ruke pobunjenika Li Ziheng. Generl Vu Saui je formirao savez sa rukovodećim ljudima Manču, nadajući se da će mu oni pomoći u odbrani od pobunjenika.

Međutim Manču ubrzo osvaja kompletan Peking i na kraju pobeđuje Dinastiju Šun i preostali otpor Dinastije Ming, uspostavljajući tako vladavinu Dinastije King nad celom Kinom. Tokom vladavine ove dinastije, granica Kine se proširuje i van Velikog zida, a Mongolija biva pripojena carstvu. 

Jedan od najranijih evropskih opisa Velikog zida i njegovog značaja od odbrane od Tartara, verovatno je onaj koji se nalazi u Aziji, a potiče iz 1563. godine. Kina je otvorila svoje granice zainteresovanim trgovcima i od tada Kineski zid, postaje jedna od glavnih atrakcija za inostrane turiste. Putopisi iz kasnog 19. veka, dodatno su ojačali mitologiju i reputaciju Velikog zida. Jedan od najatraktivnijih delova Mingovog Velikog zida je deo zida koji je dugačak 11 kilometara, širine od 5-6 metara, a visine čak i do 8 metara. 

Zanimljivo je da je tokom 2009. godine, otkriveno 180 kilometara Velikog zida za koji se do današnjih dana nije znalo. Tek uz pomoć ifracrvenih zraka i GPS uređaja tih 180 kilometara zida, bilo je vešto skriveno rovovima, rekama i brdima. Tokom marta i aprila 2015. godine, otkriveno je i devet delova, koji su posedovali oko 10 kilometara dužine.

Novi delovi zida su otkriveni dužinom granice autonomne pokrajine Ningksija (Ningxia) u pokrajini Gansu. Kineski zid i do današnjih dana, izaziva veliko interesovanje naučnika i turista iz celog sveta. Ono što je sigurno, a to je kako u suštini postoji još veliki broj nepoznanica u vezi ovog svetskog arhitektonskog čuda.

fotografije: Pixabay