Kuće od slame

Prve kuće od slame, izgrađene su još za vreme paleolitskog doba u ravnicama Afrike. Bale od slame korišćene su u građevinarstvu još pre 400 godina u regiji Nemačke, a krovovi od slame se postavljaju na kuće već dugi niz godina u Aziji i severnoj Evropi.

Za razliku od drugih građevinskih materijala, slama nudi izgradnju organskih i nepravilnih oblika. Upravo zbog ovako neobičnih i kreativnih mogućnosti, izgradnja od slame najčešće ne završava kao običan građevinski objekat, već kao pravo umetničko remek delo.

Prva zvanično dokumentovana upotreba bale sena u građevinarstvu, datira između 1896. i 1897. godine, kada je u Nebraski od balirane slame bila izgrađena školska zgrada. Da bi dodatno zaštitili zidove izgrađene od balirane slame, građevinci su počeli malterisati svoje strukture od bala slame. Kako nije uvek na raspolaganju bio kreč ili cement, majstori su za malterisanje često koristili lokalno dobijeno „gumbo blato“.

Zanimljivo je da je u Americi u periodu od 1896. godine do 1945. godine, izgrađeno čak 70-tak zgrada od slame. Izgrađene su škole, crkve, stambene kuće, kancelarije, zgrade na farmama pa čak i prodavnice prehrambenih proizvoda.

Slama je u suštini višak koji se dobije u poljoprivredi, a može se kupiti po izuzetno niskoj ceni. Zvuči zaista neverovatno, ali slama ili bolje rečeno balirana slama tokom korišćenja u izgradnji objekata različitih namena, pruža izuzetno kvalitetnu izolaciju i statiku. 

Dokazano je da se balirana slama koja je ugrađena u zid objekta i dodatno malterisana, jednostavno ne može zapaliti. Slama je u bale ubačena pod pritiskom presama i zbog toga u sebi ne sadrži kiseonik, koji potpomaže rasplamsavanje vatre. Još jedna prosto neverovatna informacija kaže, da bale slame koje se ređaju jedna na drugu na ćoškovima objekata, mogu izdržati veći teret snega i bilo kog drugog tereta, nego stub od armiranog betona. 

U zidove objekata izgrađenih od bala slame, prodor štakora i svih vrsta buba je praktično nemoguć. Ovaj tip građevinskog materijala nema štetnih zračenja, apsolutno je prirodnih karakteristika i izuzetno zdrav za svakodnevni boravak ukućana u ovakvom tipu objekta.

Poseduje odlične izolacione mogućnosti, a to znači da unutrašnjost prostora tokom letnjih dana odiše svežinom, a tokom zimskih dana kuća od slame maksimalno zadržava toplotu koja se dobija zagrevanjem prostorija. Laboratorijska i emperijska istraživanja, dokazala su da su bale od slame pogodne za izgradnju objekata visine od najmanje dva sprata. Međutim ako se bale slame koriste kao ispuna, mogućnosti izgradnje od ovog materijala su neograničene. To teoretski znači, da bi se od bala slame mogli graditi i neboderi.

U našim krajevima kuća od slame ili kuća sa krovovima od slame, bilo je u Vojvodini pa čak i u samom Novom Sadu, ali na žalost te kuće velike istorijske i kulturne vrednosti nisu sačuvane. Ovaj tip kuća se i danas može pronaći u Mađarskoj, ali i mnogim drugim zemljama Evrope.