Istorijat Srbobrana

---

Srbobran je najvećim delom smešten na levoj obali Velikog bačkog kanala, a manjim delom se prostire na njegovoj desnoj obali. Okružen je meandrom rečice Krivaja, koja se istočnije uliva u Veliki bački kanal. Najstariji pisani podaci o nastanku Srbobrana, potiču iz 1338. godine.

Sadašnji naziv je dobio po utvrđenju-šancu, koji je simbolično nazvan Srbobran. Utvrđenje je izgrađeno za potrebe odbrane od 1848. do 1849. godine za vreme borbi koje su vođene u mestu. Borbe su u to vreme vođene za nacionalna prava i željenu autonomiju Srba u bivšoj Austrougarskoj, a borba je nazvana „Bitka kod Sentomaša“.

Ovaj gradić je imao više naziva u svojoj prošlosti i to:

• Sentomaš (Szenttamás)
• Bač Sentomaš (Bacs Szenttamás)
• Tomasberg (Thomasberg)

Evo i nekoliko naziva za delove Srbobrana: Centar, Tuk koji je smešten istočno, Unčić i Kać koji su smešteni na zapadnom delu koji gravitira ka Vrbasu, Begluk koji se nalazi severno od Krivaje, Vašarište koje se nalazi južno od kanala DTD i Jamure deo koji je pretežno naseljen Romima, kao i Jankovci i Dodinci.

Smatra se da Srbobran ima izuzetno povoljan geografski položaj, jer se nalazi u blizini Novog Sada. Njegov geografski položaj je ujedno uticao da se razvije u jedno od značajnijih naselja u Vojvodini.

Sadašnji naziv je dobio po utvrđenju-šancu, koji je simbolično nazvan Srbobran!

Crkva „Bogojavljenje Gospodnje“ u Srbobranu, smatra se jednim od najlepših Pravoslavnih hramova u Srbiji, a sasvim sigurno spada i među najveće. Veruje se da crkva u Srbobranu ima rodoljubivo i sasvim simbolično značenje, jer zvonici sa dva prelepa tornja predstavljaju srpski narod sa obe strane Dunava i Save, dok izgrađena velika Lađa, predstavlja njegovu veličinu i ujedinjenje. Ovaj prelepi hram građen je jednobrodno opekama i u Baroknom stilu i na istočnoj strani poseduje polukružnu oltarsku apsidu, dok su na zapadnoj strani postavljena dva zvonika.

 

Fresku Svete Trojice sa četiri jevanđelista kao Ikonostas, uradio je Novak Radonjić akademski slikar iz Mola. Georgije Dević je radio rezbariju u baroknom stilu, dok je pozlatu uradio Adolf Nađ iz Novog Sada. Vitraže sa likovima svetih, uradila je staklarsko-slikarska radionica Stanišić iz Sombora. Sveti hram je osnovan daleke 1787. godine, građenje je trajalo sa manjim prekidima 20 godina, a završen je 1807. godine. U Srbobranu se nalazi i nekoliko kapela i jedna od njih je kapela Svetog velikomučenika Georgija na pravoslavnom groblju, kapela na Kančarevom salašu koja je posvećena Svetom velikomučeniku Georgiju, vodica pored kanala posvećena Svetom Jovanu Krstitelju. U Srbobranu postoje tri krsta, jedan u centru grada, jedan na južnom, a jedan na severnom ulazu u mesto.

Crkva „Bogojavljenje Gospodnje“ u Srbobranu, smatra se jednim od najlepših pravoslavnih hramova u Srbiji!

U Srbobranu se nalazi i Rimokatolička crkva „ Uzvišenja Svetog Križa“. Na mestu sadašnje crkve 1783. godine, bila je izgrađena prva katolička crkva. Prva je građena od naboja sa trščanim krovom, ali nije imala toranj i krst, a iste godine sagrađena je i parohija. P. Salkau Bernat, bio je prvi paroh koji je prihvatio da se brine o vernicima tadašnjeg mesta. Između 1814. i 1815. godine, sagrađena je nova crkva sa tornjem i krstom visine 24 metra. Crkva je nakon ratnih dešavanja 1848. godine, prvi put renovirana između 1852. i 1853. godine.

 

U periodu od 1886. do 1887. godine, dograđena je crkva sa manjim brodom, a sadašnji izgled katolička crkva u Srbobranu, dobila je između 1901. i 1902. godine. Tada je zamenjen krov i dograđen novi toranj, a te godine su postavljene izuzetno kvalitetne i prelepe orgulje od strane Orsaga Šandora. Četiri slike na plafonu crkve koje se i sada mogu videti u ovoj crkvi, oslikao je tada poznati akademski slikar Ružička Pal. Saznajemo da je Srbobran 1922. godine imao dve apoteke, prvu je 1852. godine otvorio Mr. Ph. Ludvig Barković, a 1896. apoteku je otvorio i Mr. Ph. Milan Kaplarski.

Prva katolička crkva u Srbobranu izgrađena je 1783. godine!

Opštinski organi uprave u Srbobranu, smešteni su u zgradi koja je izgrađena u 19. veku. Ovo prelepo zdanje sa četiri krila, formira kvadratnu građevinu u osnovi zajedno sa unutrašnjim dvorištem. Objekat je građen opekom, koja je sa spoljne strane malterisana i ofarbana. Prema Trgu Slobode u ovom mestu, okrenut je glavni svečani ulaz. Zna se i da je u ovoj zgradi rođen i živeo profesor i pesnik Steva Vladislav Kaćanski, koji je u narodu bio poznat i kao Stari Bard. Nadaleko poznata porodica Dunđerski je u atarima Srbobrana u svom vlasništvu, imala svoje brojne posede.

 

Prelepi ukrasi na fasadi zgrade, formirani su od gipsa, nad ugaonim delom zgrade krov je četvoroslivan, a na ostalim delovima je dvoslivan. Ovaj spomenik kulture je svojim arhitektonskim rešenjem, veličinom i kompozicijom dekorativnog programa, izuzetno uspešno arhitektonsko pa i karakteristično rešenje, namenjeno državnim administrativnim objektima u Vojvodini sa kraja 19. veka.

Opština Srbobran se nalazi u srednjem delu Bačke i ima površinu od 284. kilometra. Ovu opštinu čine tri naselja: Srbobran, Nadalj i Turija. Centar za sport i turizam, smešten je u samom centru Srbobrana, poseduje sportsku halu, kao i igrališta i otvorene terene. Ovaj centar je uspešan organizator kondicionih priprema, letnjih kampova, kao i sportskih manifestacija. CST posluje i kao turistička organizacija opštine.

Poseban akcenat ovog centra je na razvoju turističkih potencijala grada, razvoju seoskog turizma, ali podrazumeva i zaštitu velikog broja salaša. Atar ove opštine je potpuno jedinstveno i izuzetno bogato ribolovno i lovno područje. Osim zaštićenih divljači u ataru opštine Srbobran, možete sresti i divlju svinju, srnu, kunu, pernatu divljač, zeca pa i divlju mačku.

Opštinu Srbobran čine tri naselja: Srbobran, Nadalj i Turija!

Opština Srbobran ima i Galeriju doma kulture, Narodnu biblioteku, Mauzolej Stevana Dunđerskog i Crkvu Svetog Nikolaja u Turiji. U ovoj opštini organuzuju se i brojne manifestacije poput Prvomajskog uranka, „Agro Filed show“ manifestacija na kojoj se promoviše poljoprivredna oprema i mašine, zatim „Petrovdan“ dan Srbobrana, a organizovana su i brojna predavanja. Kulturno umetnička, gastronomska i privredno promotivna manifestacija „Kobasicijada“ u Turiji je sad već nadaleko poznata u celom svetu. Manifestacija se održava tokom tri dana, a poseti je više hiljada domaćih posetilaca, ali i posetilaca iz celog sveta. Pokrovitelj Kobasicijade je SO Srbobran, a organizator je Udruženje građana Turije.

 

Sam centar Srbobrana je izuzetno lepo uređen u blizini centra je smeštena autobuska stanica, preko puta koje se nalazi i pijaca. Obala kanala DTD je simpatično uređena i na obali možete sresti veliki broj pecaroša, koji svakodnevno zabacuju udicu i strpljivo čekaju svoj ulov. U skoro samom centru Srbobrana, već dugi niz godina svoju vodu punu joda daje poznati Žuti bunar. Iz ovog bunara već godinama teče žuta sumprovita voda, što znači da je voda iz ovog bunara izuzetno lekovita. Iza ovog bunara se nalazi kuća u kojoj je nekada bila otvorena prva apoteka u Srbobranu.

 

Ako ste zainteresovani da kupite kuću u Srbobranu ili želite svoju nekretninu u ovom mestu da prodate, odmah pozovite „Solis“ nekretnine!!!

fotografije: Solis-nekretnine